Omgaan met presenteïsme

In mijn vorige blog vertelde ik dat presenteïsme de neiging is om voortdurend te werken, zelfs als dit door klachten eigenlijk niet goed lukt. Deze neiging is ongezond en kost werkgevers geld. In dit tweede blog doe ik een aantal suggesties om hiermee om te gaan.

Presenteïsme plaatsen in het licht van duurzame inzetbaarheid

De eerste belangrijke stap is om als organisatie te erkennen dat voortdurend doorwerken ongezond is. Al klinkt het misschien aantrekkelijk als werknemers zich meer dan 100% willen geven, het is - zeker op de lange termijn - absoluut ongezond en onverstandig voor zowel werknemer als organisatie. Daarnaast is het belangrijk om te investeren in de gezondheid (en daarmee de duurzame inzetbaarheid) van werknemers, door gezond gedrag te bevorderen.

Een duidelijke visie op vitaliteit en duurzame inzetbaarheid is nodig en moet actief door de organisatie worden nageleefd. Leidinggevenden hebben hierin een sleutelrol. Zij kunnen het belang van gezond werken bespreken met medewerkers. Dit werkt natuurlijk het beste als leidinggevenden aan de slag gaan met hun eigen vitaliteit en inzetbaarheid. Op die manier zullen ze medewerkers inspireren en dat werkt beter dan alleen erover praten.

Presenteïsme signaleren

Het signaleren en bespreken van presenteïsme zou een onderdeel moeten zijn van het beleid. Hieronder staat een aantal signalen die aanleiding geven tot een gesprek:

1. Doorwerken met klachten
2. Voortdurende bereikbaarheid
3. Structureel overwerken
4. Geen of zeer weinig vrije dagen opnemen

Kiest de medewerker bewust voor dit gedrag? Is er nog sprake van een gezonde werk-privé balans? Ontwikkelt de medewerker stress klachten? Dit zijn vragen om samen met de werknemer te onderzoeken.

Is er daarnaast sprake van onderstaande signalen? Dan is het belangrijk om te kijken welke aanpassingen gedaan kunnen worden.

1. Korter lontje
2. Negatieve stemming of houding, cynisme
3. Het overzicht kwijt zijn
4. Wisselende kwaliteit en productiviteit

Bovenstaande signalen passen bij een hersteltekort. De balans tussen inspannen en ontspannen is bij een hersteltekort al een poosje verstoord. Dit leidt op den duur tot mentale en lichamelijke klachten. Overspanning, burn-out en zelfs hart- en vaatziekten worden in verband gebracht met een langdurig hersteltekort. Is er bij de medewerker inderdaad sprake van een hersteltekort? Dan is het belangrijk om te achterhalen wat de medewerker nodig heeft om weer vitaal te worden. Op die manier kan langdurige uitval worden voorkomen. Stel vragen als: Wat kan de werknemer zelf veranderen? Hoe kan de werkgever de werknemer hierin steunen? Kan de werkgever ook iets veranderen om de werknemer tegemoet te komen? Kan de werkdruk worden verminderd? Is een aanpassing van het takenpakket zinvol? Kijk daarbij naar het totaalplaatje en durf te vragen naar de privé-factoren die eventueel meespelen.

Motieven voor presenteïsme achterhalen

Er zijn uiteenlopende motieven voor presenteïsme. Het is goed om per situatie te achterhalen wat de motieven voor het gedrag van de werknemer zijn. Waarom is de werknemer altijd maar aan het werk? De werknemer kan persoonlijke motieven hebben, maar ook bedrijfsfactoren spelen mogelijk een rol. Door inzicht in de motieven van de werknemer kunnen eventuele maatregelen goed afgestemd worden op de specifieke situatie.

Mogelijke motieven zijn:

1. Loyaliteit (naar klanten, de organisatie, leidinggevende, collega’s)
2. Een hoge werkdruk
3. Een hoge arbeidsmoraal
4. Angst voor verlies van baan en financiële zekerheid
5. Hogerop willen komen
6. Bedrijfscultuur
7. Verkeerd verzuimbeleid (te hoge verzuimdrempel)
8. Een gebrek aan activiteiten in de vrije tijd
   
   

Eenvoudige verbeteringen

Er zijn vrijwel altijd aanpassingen denkbaar die niet al te ingrijpend zijn en toch effectief. Denk aan het promoten en faciliteren van flexibele werktijden, regelmatige pauzes en voldoende beweging. Daarnaast kan het aanbieden van begeleiding door een coach zinvol zijn. Het is verstandig om zowel op individueel niveau als organisatie-breed naar presenteïsme te kijken en te onderzoeken op welke manier verbeteringen bewerkstelligd kunnen worden.

Meer informatie?

Wil je goed omgaan met presenteïsme en roze verzuim? Neem contact op om te ontdekken hoe wij hierbij kunnen helpen.