Maatwerk of vangnet? Kies de correcte regeling voor je bedrijf

Werkgevers moeten zich volgens de Arbowet laten ondersteunen door deskundigen bij het uitvoeren van bepaalde taken. Deze deskundigen zijn: de bedrijfsarts, de arbeids- en organisatiedeskundige, de arbeidshygiënist en de veiligheidskundige. Sommige werkgevers mogen dit team van kerndeskundigen zelf samenstellen (maatwerk). Deze werkgevers vallen onder de maatwerkregeling. Niet alle werkgevers mogen gebruikmaken van maatwerk. Zij vallen automatisch onder de vangnetregeling. Het verschil tussen de maatwerkregeling en de vangnetregeling is niet voor iedereen duidelijk. Daardoor komt het regelmatig voor dat werkgevers de verkeerde regeling hanteren. Het verkeerd ten uitvoer brengen van de arbotaken kan een boete van de Inspectie SZW opleveren.

In dit artikel leggen wij uit wat de maatwerkregeling is en of jouw bedrijf deze regeling mag toepassen.

Wat is de Maatwerkregeling?

De maatwerkregeling geeft werkgevers de ruimte om zelf hun arbodeskundigen te kiezen. Volgens de Arbowet (artikel 14) moeten werkgevers zich laten ondersteunen bij de volgende taken:

1. ziekteverzuimbegeleiding;
2. toetsing en advies bij de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E);
3. uitvoering van het arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO);
4. uitvoering van aanstellingskeuringen;
5. consultatie van de bedrijfsarts.

De vier kerndeskundigen voor het uitvoeren van deze taken zijn: de bedrijfsarts, de arbeids- en organisatiedeskundige, de arbeidshygiënist en de veiligheidskundige. Val je onder de maatwerkregeling? Dan heb je de vrijheid om zelf te kiezen wie je inschakelt voor de diverse taken. Je kunt er dus voor kiezen om met verschillende samen te werken. Op die manier kun je samenwerkingspartners uitzoeken die goed bij je organisatie passen. Wel moet je de werkprocessen beschrijven en de nodige voorzieningen treffen. Ook de coördinatie tussen werkgever, werknemer en externe deskundigen moet je zelf regelen.

Voorwaarden maatwerkregeling

Je kunt als werkgever niet zomaar besluiten om de maatwerkregeling te gebruiken. Je komt alleen in aanmerking voor maatwerk als je voldoet aan één van de volgende twee voorwaarden:

1. de mogelijkheid van maatwerk moet nadrukkelijk zijn vastgelegd in de cao;
2. er moet schriftelijke overeenstemming zijn met de ondernemingsraad (OR) of personeelsvertegenwoordiging (PVT).

Bedrijven zonder OR of PVT kunnen dus geen gebruik maken van de maatwerkregeling, tenzij de cao dat mogelijk maakt. Bedrijven en organisaties met 50 of meer medewerkers zijn verplicht om een ondernemingsraad (OR) te hebben en kunnen derhalve kiezen voor maatwerk.

Vangnetregeling

Voldoe je niet aan de voorwaarden voor maatwerk? Dan is automatisch de vangnetregeling van toepassing. Wie onder de vangnetregeling valt moet een contract afsluiten met één gecertificeerde arbodienst die alle kerndeskundigen levert. Werknemers hebben via de werknemersvertegenwoordiging (OR of PVT) de gelegenheid om in te stemmen met de gekozen arbodienst en de inhoud van het contract. Dit instemmingsrecht is geregeld in de Wet op de ondernemingsraden (WOR).

Basiscontract verplicht

Alle werkgevers moeten een basiscontract hebben waarin de afspraken over het uitvoeren van de arbotaken zijn vastgelegd. Dit geldt dus zowel bij de maatwerkregeling als bij de vangnetregeling. Het basiscontract zorgt ervoor dat de bedrijfsarts en de andere kerndeskundigen hun werk op een professionele manier kunnen doen. Als werkgever ben je zelf verantwoordelijk voor de inhoud van het basiscontract.

Wat is het verschil tussen de vangnetregeling en de maatwerkregeling?

Kort gezegd kun je het verschil tussen de vangnetregeling en de maatwerkregeling als volgt omschrijven:

Bij de vangnetregeling koop je de ondersteuning voor het uitvoeren de arbotaken in bij één wettelijk gecertificeerde arbodienst. Deze arbodienst levert de deskundigen voor alle arbotaken. Bij de maatwerkregeling kies je zelf deskundigen voor het uitvoeren van verschillende arbotaken. Je mag verschillende partijen inschakelen en deze hoeven niet gecertificeerd te zijn. Van de maatwerkregeling kun je alleen onder voorwaarden gebruikmaken. Voldoe je niet aan de voorwaarden, dan val je automatisch onder de vangnetregeling.