De bedrijfsarts en taakdelegatie

Een tekort aan bedrijfsartsen zorgt al jaren voor veel werkdruk onder deze beroepsgroep. Het delegeren van bepaalde taken aan andere professionals geeft verlichting van de werkdruk. Om die reden zijn er nieuwe beroepen en rollen ontstaan ter ondersteuning van de bedrijfsarts. Bij zowel werkgevers als werknemers ontstaat hierdoor soms verwarring over de taken en verantwoordelijkheden van de bedrijfsarts. Welke taken mag de bedrijfsarts uitbesteden? Wat is het verschil met een Arboarts? En met welke taakgedelegeerden kun je nog meer te maken krijgen? Daarover gaat dit artikel.

Wat doet een bedrijfsarts?

Een bedrijfsarts houdt zich in opdracht van de werkgever bezig met ziektepreventie, het signaleren van beroepsziektes en de begeleiding van ziekteverzuim en re-integratie. Daarnaast kan de bedrijfsarts zich bezighouden met aanstellingskeuringen en preventief medisch onderzoek (PMO). De rol van de bedrijfsarts ligt vast in de Arbowet.

De titel bedrijfsarts is beschermd. Erkende bedrijfsartsen zijn te vinden in het BIG-register. De Wet BIG (Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) beschermt patiënten tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen. De bedrijfsarts is een arts met het specialisme ‘arbeid en gezondheid bedrijfsgeneeskunde’. De meeste bedrijfsartsen zijn in loondienst bij een arbodienst maar er zijn ook bedrijfsartsen die hun vak uitoefenen als zelfstandige.

Een bedrijfsarts kiezen

Als werkgever ben je verplicht om een bedrijfsarts aan te stellen. Heb je een contract met een (gecertificeerde) arbodienst? Dan levert de arbodienst de bedrijfsarts. Maak je gebruik van de maatwerkregeling? Dan kun je zelf een bedrijfsarts kiezen. Maatwerk is alleen onder voorwaarden mogelijk. Wil je weten of jouw organisatie aan de voorwaarden voor maatwerk voldoet? Lees dan ons blog over het kiezen van de correcte regeling.

Taakdelegatie bedrijfsarts

Zoals in de inleiding aangegeven mag de bedrijfsarts bepaalde taken uitbesteden. Dit heet taakdelegatie. Echter, niet alle taken kunnen worden gedelegeerd. De bedrijfsarts heeft meer bevoegdheden dan taakgedelegeerden en is altijd eindverantwoordelijk. Ook moet de bedrijfsarts toetsen en bewaken dat de taakdelegatie voldoet aan de eisen van goede bedrijfsgezondheidszorg. De richtlijnen voor een goede taakdelegatie liggen vast in onder andere de wet BIG en zijn verwoord in De Werkwijzer Taakdelegatie.

Hieronder staan de taken die de bedrijfsarts volgens de Werkwijzer niet mag delegeren:

• spreekuur uiterlijk zes weken na aanvang verzuim (verplicht spreekuur vanuit Wet Poortwachter);
• probleemanalyse opstellen op basis van persoonlijk contact met de zieke;
• medische feiten en bevindingen vastleggen in het bedrijfsgeneeskundig dossier;
• informatie opvragen bij de behandelaar;
• doorverwijzen voor nader medisch onderzoek of behandeling;
• eindoordeel geven over de belastbaarheid;
• prognose beperkingen;
• deelnemen aan het SMO (Sociaal Medisch Overleg);
• actueel oordeel en medisch deel van re-integratieverslag opstellen (verplicht vanuit Wet Verbetering Poortwachter)
• de bedrijfsarts moet zelf toegankelijk blijven voor werknemers.
  
  

Bij taakdelegatie moet je er als werkgever voor zorgen dat werknemers weten welke taken zijn gedelegeerd en aan wie. Belangrijk is ook dat zij weten dat de bedrijfsarts eindverantwoordelijk is en dat ze altijd een gesprek met de bedrijfsarts mogen aanvragen. Werkgevers en werknemers kunnen met klachten over een taakgedelegeerde terecht bij de bedrijfsarts.

Welke professionals kunnen taakgedelegeerde zijn?

De bedrijfsarts kan taken uitbesteden aan verschillende professionals. Hieronder bespreken wij een aantal deskundigen die taken kunnen uitvoeren voor de bedrijfsarts, namelijk:

1. de Arbo-arts;
2. de Praktijkondersteunder Bedrijfsarts (POB)
3. de casemanager taakdelegatie

De arbo-arts

De termen arboarts en bedrijfsarts worden soms door elkaar gebruikt maar er zijn belangrijke verschillen. De arboarts is basisarts maar heeft (nog) geen specialisatie tot bedrijfsarts afgerond. Soms is de arboarts een bedrijfsarts in opleiding. Een basisarts mag uitsluitend taken uitvoeren onder begeleiding en toezicht van een bedrijfsarts. Dit wordt ook wel supervisie genoemd.

De POB (Praktijkondersteuner bedrijfsarts)

De POB is een vrij nieuw beroep op hbo-niveau. Een POB is dus geen arts. De POB ondersteunt de bedrijfsarts en voert deeltaken uit. De bedrijfsarts werkt samen met een POB om meer tijd over te houden voor zijn of haar kerntaken. Dankzij de POB kan de dienstverlening sneller en laagdrempeliger worden uitgevoerd. De bedrijfsarts blijft eindverantwoordelijk.

De casemanager taakdelegatie

Bij langdurig ziekteverzuim is het aanwijzen van een casemanager verplicht vanuit de Wet Verbetering Poortwachter. De casemanager begeleidt namens de werkgever de processen rondom het ziekteverzuim van een medewerker en zorgt ervoor dat iedereen zich aan het [Plan van aanpak] houdt. Vaak wordt de casemanager intern aangewezen (leidinggevende, HR-medewerker) maar extern kan ook, bijvoorbeeld via een arbodienst.

Een casemanager taakdelegatie heeft een andere rol dan de reguliere casemanager.
De casemanager taakdelegatie neemt taken over van de bedrijfsarts. Het is volgens de Werkwijzer niet wenselijk dat deze casemanager voor de werkgever werkt (loondienst) omdat dit een risico vormt voor onafhankelijke zorgverlening. Als een taakgedelegeerde toch voor de werkgever werkt, dan moet geregeld zijn dat de taakgedelegeerde:

1. geen taken op het gebied van verzuim en preventie doet voor de werkgever en
2. inhoudelijk geen verantwoording aflegt aan de werkgever maar aan de bedrijfsarts.

Geen dubbele rol

Daarnaast is het met nadruk niet de bedoeling dat de casemanager die de processen rondom het verzuim van een zieke medewerker begeleidt dezelfde persoon is als de persoon die taken van de bedrijfsarts overneemt. Wanneer de casemanager werkt in opdracht van een ander dan de bedrijfsarts (bijvoorbeeld werkgever of verzekeraar) mag deze geen medische gegevens inzien of verwerken.

Sommige casemanagers hebben een specialistische opleiding gevolgd of zijn geregistreerd in een beroepsregister maar de titel casemanager is niet beschermd. Het gaat erom dat de casemanager aantoonbaar bekwaam is.

Bekwaamheid bij taakdelegatie

Als een bedrijfsarts taken delegeert hoort er een taakdelegatie overeenkomst te zijn gesloten met de gedelegeerde. In deze overeenkomst staan de doelen en afspraken rondom de taakdelegatie. Iedereen die taken van de bedrijfsarts overneemt dient aantoonbaar bekwaam zijn. Dit betekent dat de bekwaamheid beoordeeld moet zijn voordat de overeenkomst getekend wordt. Bij het beoordelen van de bekwaamheid wordt gekeken naar opleiding, bevoegdheden, werkervaring, denkniveau en communicatieve vaardigheden. Daarnaast moeten bedrijfsarts en gedelegeerde samen inschatten of er een basis is voor een goede samenwerking.