Olaff Smit

Opgeleid als arbeidsdeskundige en adviseur duurzame inzetbaarheid ondersteunt Olaff werkgevers bij het besparen op verzuimkosten en het vergroten van de inzetbaarheid van medewerkers. Wil je hier meer over weten? Neem contact met hem op.

Werkgever Verzuim
17 september 2023

Verzuimpreventie: hoe voorkom je verzuim?

Verzuim voorkomen (of verzuimpreventie) staat hoog op de agenda van veel organisaties. Wij worden steeds vaker benaderd om organisaties hierbij te ondersteunen. In dit blog geven we 7 tips die helpen het verzuim binnen je organisatie of team te beperken.

Hoe voorkom je verzuim?

Het eerlijke antwoord is natuurlijk dat je verzuim niet altijd kunt voorkomen. Meestal betreft verzuim gelukkig een korte periode. Dit korte verzuim zal er altijd zijn; mensen krijgen nu eenmaal te maken met griep en andere ongemakken. Ook langdurig verzuim is in veel gevallen niet te voorkomen. Toch is een deel van het verzuim wél te voorkomen en/of beperken. De onderstaande tips helpen bij verzuimpreventie.

Verzuimbegeleiding

Voordat we bij de tips aankomen willen we graag benadrukken dat adequate verzuimbegeleiding een voorwaarde is voor effectieve verzuimpreventie. Zonder de juiste begeleiding zal verzuimpreventie niet het gewenste effect hebben. In de praktijk komt de verantwoordelijkheid voor de begeleiding vaak bij de leidinggevende van de verzuimende medewerker te liggen. Leidinggevenden hebben echter niet altijd de tijd, kennis en vaardigheden om dit goed op te pakken. Bovendien zijn ze soms onderdeel van het probleem. Wij stellen dat verzuimbegeleiding een vak is, waarvoor kennis en vaardigheden nodig zijn. Je kunt ervoor kiezen om de begeleiding uit te besteden aan een specialist en/of om te investeren in het trainen van leidinggevenden.

Een andere voorwaarde is een duidelijk verzuimbeleid met een verzuimprotocol. Met een sterk beleid voorkom je dat verzuim onnodig lang duurt en dat scheelt een berg kosten. Een verzuimprotocol is een belangrijk onderdeel van goed verzuimbeleid. Immers, als alle stappen duidelijk op papier staan kunnen deze gemakkelijk worden gevolgd door alle betrokkenen. In het verzuimprotocol staat bij wie, hoe en wanneer de werknemer zich moet ziekmelden en welke acties nodig zijn bij een ziekmelding.

Benieuwd hoe verzuimbegeleiding beter kan? Lees onze pagina over verzuimbegeleiding

Zeven tips voor verzuimpreventie:

  1. Maak verzuim bespreekbaar
  2. Herken de signalen 
  3. Investeer in werkplezier en stimuleer vitaliteit en ontspanning
  4. Ga goed om met een arbeidsconflict
  5. Analyseer het verzuim
  6. Zet (loopbaan)coaching in
  7. Start de re-integratie vanaf de eerste ziektedag

1. Maak verzuim bespreekbaar

Een belangrijke stap om verzuim te verminderen is verzuim bespreken. Dat kan op individueel niveau maar ook organisatie breed: geef werknemers inzicht in verzuim binnen de organisatie en laat ze meedenken over het voorkomen ervan. Door verzuim een actueel onderwerp te maken creëer je draagvlak voor het verzuimbeleid.

Op individueel niveau helpt het om in gesprek te blijven met werknemers die reeds verzuimen of bij wie de kans op verzuim groot lijkt. Het is vooral belangrijk om de vinger aan de pols te houden bij werknemers die zich regelmatig ziekmelden want langdurend verzuim wordt vaak voorafgegaan door regelmatig kort verzuim. Door in gesprek te blijven kan op tijd worden gezocht naar manieren om de situatie voor de werknemer te verbeteren.

Een goed gesprek voeren over verzuim is niet gemakkelijk. Enroute verzorgt diverse verzuimtrainingen waarin verzuimgesprekken kunnen worden geoefend met een professionele trainingsacteur. Wil je daar meer over weten? Neem dan contact met ons op. 

Meer weten over onze aanpak?

023 529 94 53

Geopend tussen 09:00 - 17:00

Afspraak maken

2. Herken de signalen met een risico op verzuim

Aan verzuim gaan vaak signalen vooraf. Met name stress of mentale klachten kun je herkennen aan onderstaande signalen:

  • fysieke pijnklachten, met name nek of schouders, duizeligheid en hoofdpijn
  • emotioneel of prikkelbaar reageren of zich meer terugtrekken
  • negativiteit, klagen, cynisme
  • een vermoeide of ongeïnteresseerde indruk maken
  • meer fouten maken
  • minder productief zijn
  • geen zin in (leuke) activiteiten
  • last van omgevingsfactoren (bijvoorbeeld geluid en licht)
  • vooruit denken en plannen lukt niet goed
  • informatie opnemen en vasthouden lukt niet goed
  • beslissingen nemen lukt niet goed
  • terugkerend kortdurend verzuim


Zodra deze signalen optreden is het belangrijk om in gesprek te gaan. Met de juiste benadering kun je het tij waarschijnlijk keren.

Let ook op presenteisme, het fenomeen waarbij mensen ondanks klachten blijven doorwerken. Mensen hebben verschillende drijfveren voor dit gedrag maar het vormt een risico. Presenteisme (ook wel roze verzuim) kan namelijk een voorbode zijn van uitval. 

3. Investeer in werkplezier en stimuleer vitaliteit en ontspanning

Gezonde werknemers die met plezier werken verzuimen minder. Zorg daarom voor werkplezier en stimuleer vitaliteit en ontspanning. Dit kan op verschillende manieren, als het aanbod maar aansluit bij de organisatie en de werknemers. Vraag werknemers bijvoorbeeld of het werk bevalt, hoe de samenwerking met collega's verloopt en of er zaken zijn die ze willen bespreken. Stimuleer gezonde voeding, beweging, voldoende pauzes, het opnemen van vakantiedagen etc. Ook ondersteuningen door middel van (loopbaan)coaching is een krachtig middel om werkplezier, vitaliteit en ontspanning te bevorderen.

4. Ga goed om met een arbeidsconflict

Het kan gebeuren dat een werknemer zich ziekmeldt als hij een conflict heeft met zijn werkgever. Dan is er sprake van een arbeidsconflict. Als een werknemer zich ziekmeldt vanwege een conflict, is het belangrijk om in gesprek te blijven met de werknemer en zo snel mogelijk de bedrijfsarts in te schakelen. De bedrijfsarts kan vaststellen of de werknemer inderdaad ziek is. Om het conflict op te lossen kan eventueel een bemiddelaar worden ingeschakeld, zoals een mediator of bedrijfsmaatschappelijk werk. Als er goed wordt omgegaan met een arbeidsconflict kan verzuim worden voorkomen of verkort. Lees ook ons blog over ziekte en een arbeidsconflict.

5. Analyseer het verzuim

Door het verzuim binnen de organisatie te analyseren creëer je grip en kun je het verzuimbeleid laten aansluiten. Analyseren lukt alleen als je het verzuim goed registreert. Je kunt dan aan de hand van cijfers, zoals het verzuimpercentage, de verzuimfrequentie en de gemiddelde verzuimduur, inzicht krijgen in de oorzaken van verzuim. Lees ook ons blog over het berekenen en benutten van verzuimcijfers.

Naast de verzuimcijfers geeft de verplichte risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) nuttige informatie waarmee je het verzuimbeleid kunt aanscherpen. Eventueel kun je ook een preventief medisch onderzoek (PMO) inzetten, waarmee je de algehele fysieke en mentale fitheid van werknemers in kaart brengt. Let er hierbij wel op dat je de privacy van individuele werknemers niet schendt. 

6. Zet (loopbaan)coaching in

We stipten coaching en loopbaancoaching al even aan als instrument om medewerkers extra te ondersteunen. Gesprekken met een coach kunnen de werknemer handvatten en inzichten geven, waardoor deze optimaal kan blijven functioneren. Coaching kan zich bijvoorbeeld richten op extra ondersteuning om uitval te voorkomen tijdens een lastige periode, maar ook het bewust stilstaan bij de loopbaan en duurzame inzetbaarheid dmv loopbaancoaching is nuttig.

7. Start de re-integratie vanaf de eerste ziektedag

Is het niet gelukt om een ziekmelding te voorkomen? Neem dan deze laatste tip ter harte. Start direct, dus vanaf de eerste ziektedag, de re-integratieactiviteiten op. Bel bijvoorbeeld regelmatig op om te vragen hoe het gaat en betrek de werknemer zodra dat kan weer bij het arbeidsproces. Door samen te onderzoeken welke aanpassingen gedaan kunnen worden (bijvoorbeeld kortere werkdagen, een lichter takenpakket) kan de re-integratie worden bevorderd. Hoe sneller iemand weer mee kan draaien, des te beter het voor alle partijen is. Werk hierbij nauw samen met de bedrijfsarts en de casemanager.

Meer informatie?

Enroute biedt diverse diensten rondom verzuim en verzuimpreventie, zoals: casemanagementverzuimtrainingenloopbaancoaching en re-integratie. Ben je benieuwd naar onze dienstverlening of wil je er meer over weten? Neem dan contact met ons op.

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
© 2024 Enroute B.V.
Website door VNK media en Daan Schaart